Η ενδομητρίωση είναι μια νόσος, η οποία προσβάλλει γυναίκες όλων των ηλικιών και επηρεάζει περίπου 157 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως μειώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής τους.
Τα τελευταία δεδομένα του οργανισμού FDA των ΗΠΑ, αναφέρουν ότι περίπου οι μισές ασθενείς με ενδομητρίωση χρειάστηκε να επισκεφθούν κατά μέσο όρο 5-6 γυναικολόγους για να φτάσουν σε διάγνωση, ενώ το μέσο χρονικό διάστημα από την έναρξη των συμπτωμάτων εώς και την ακριβή διάγνωση ξεπερνάει τα 7 έτη

Τι είναι η ενδομητρίωση:

Η ύπαρξη ιστού παρόμοιου με αυτόν του ενδομητρίου, που φυσιολογικά υπάρχει μόνο μέσα στην κοιλότητα της μήτρας , σε άλλα σημεία εξωτερικά της μήτρας όπως είναι οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, οι ιερομητρικοί σύνδεσμοι, η ουροδόχος κύστη, το ορθό, οι ουρητήρες, τα νεφρά, τα νεύρα της πυέλου ή οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος, με αποτέλεσμα την πρόκληση φλεγμονώδους αντίδρασης και δημιουργία συμφύσεων.

Τα κύρια συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι:

• Δυσμηνόρροια
• Πόνος κατά την ούρηση ή την αφόδευση
• Δυσκοιλιότητα, διάρροια ή αίμα στα ούρα
• Ναυτία
• Μεγάλες ποσότητες αίματος κατά την έμμηνο ρύση
• Πόνος που εντοπίζεται χαμηλά στην κοιλιά ή στη λεκάνη
• Πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά από σεξουαλική επαφή
• Υπογονιμότητα

Πως γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης?

Τo πρώτο βήμα για την διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι η λήψη ενός ολοκληρωμένου ιστορικού και η λεπτομερής κλινική γυναικολογική εξέταση. Σε αυτήν περιλαμβάνεται η διακολπική ψηλάφηση, η ψηλάφηση του ορθού, ο διακολπικός και διακοιλιακός υπέρηχος και σε κάποιες περιπτώσεις και ο υπέρηχος των νεφρών. Ορισμένες φορές ίσως απαιτηθεί και διενέργεια περαιτέρω εξετάσεων όπως η κολονοσκόπηση ή μαγνητικής τομογραφίας για την καλύτερη ακόμα απεικόνιση οργάνων, που δεν μπορούν να εξεταστούν με τις παραπάνω μεθόδους.
Η λαπαροσκόπηση είναι αυτή που θα θέσει όμως με βεβαιότητα όχι μόνο την διάγνωση αλλά και την έκταση της νόσου

Ποια είναι η θεραπεία της ενδομητρίωσης?

Η θεραπεία της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή συνδυασμός και των δύο. Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία της ασθενούς, την επιθυμία για εγκυμοσύνη, την ένταση και διάρκεια των συμπτωμάτων, το στάδιο της νόσου και εάν πρόκειται για πρωτοπαθή νόσο η υποτροπή.
Η φαρμακευτική (ορμονική) θεραπεία περιλαμβάνει φάρμακα με αντιοιστρογονική δράση που προκαλούν αμηνόρροια, με αποτέλεσμα την ατροφία των ενδομητρικών εστιών.
Η φαρμακευτική θεραπεία οδηγεί στην ανακούφιση των συμπτωμάτων (κυρίως του πόνου) και σε αυτήν περιλαμβάνονται τα αντισυλληπτικά δισκία, τα προγεσταγόνα (νταναζόλη, νκεστρινόνη,μιφεπριστόνη) καθώς και οι GnRH–Αγωνιστές.
Τα αντισυλληπτικά δισκία, τα οποία χρησιμοποιούνται σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης, μετά από συνεχή χορήγηση για 6-12 μήνες. Η χρήση των GnRH – αγωνιστών έχει σήμερα ευρεία εφαρμογή για την αντιμετώπιση της Ενδομητρίωσης, έχοντας ως αποτέλεσμα αμηνόρροια και αναστρέψιμη ψευδοεμμηνόπαυση. Για την αντιμετώπιση των παρενεργειών τους (και κυρίως της απώλειας οστικής μάζας), προτείνεται η σύγχρονη χορήγηση χαμηλών δόσεων οιστρογόνων και προγεστερόνης (add-back therapy).
Σε περιπτώσεις εν τω βάθει ενδομητρίωσης με διήθηση οργάνων ή νεύρων της πυέλου (π.χ. σιγμοειδές , ορθό, ουροδόχος κύστη , ουρητήρα, υπογάστριο πλέγμα, ισχιακό νεύρο) η χειρουργική θεραπεία είναι μονόδρομος. Επίσης η χειρουργική θεραπεία είναι απαραίτητη σε ασθενείς που θέλουν να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα και σε γυναίκες με υπογονιμότητα, που οφείλεται στην ενδομητρίωση..
Η χειρουργική θεραπεία αποβλέπει στην εξαίρεση ή καυτηρίαση όλων των ορατών εστιών της νόσου, τη λύση των συμφύσεων, την εξαίρεση ενδομητριωμάτων και την αποκατάσταση φυσιολογικών ανατομικών σχέσεων της πυέλου.
Η ενδομητρίωση παρουσιάζει υψηλά ποσοστά υποτροπών. Το 10-20% των ασθενών θα έχει υποτροπή της νόσου σε ένα χρόνο (ανάλογα με το στάδιο) και 40% σε 5 χρόνια. Για τον περιορισμό των υποτροπών συνίσταται μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή με GnRH– αγωνιστές ή με διενογέστη (dienogest) μετά την επέμβαση.
Τέλος σε περιπτώσεις υπογονιμότητας με αιτιολογικό παράγοντα την ενδομητρίωση η συνεργασία ενός έμπειρου Χειρουργού-Γυναικολόγου με έναν Γυναικολόγο εξειδικευμένο στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή κρίνεται απαραίτητη ώστε να επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για την ασθενή.

Με έδρα το ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, όπου από τον Ιούλιο του 2022 κατέχει την θέση του Υπεύθυνου στο νεοσύστατο τμήμα της Γυναικολογικής Ογκολογίας έχει ως όραμα να προσφέρει γνώσεις και ιατρική εμπειρία από τα μεγαλύτερα κέντρα της Γερμανίας.

Ο κος Κοτανίδης αποτελεί συνεργάτη του Κέντρου Μαστού του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας.

Από τον Σεπτέμβριο του 2022 λειτουργεί στο Κέντρο της Λάρισας στην Οδό Παναγούλη 2, στον 4ο όροφο ένα υπερσύγχρονο ιατρείο με σκοπό την πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση, συμβουλευτική αλλά και αντιμετώπιση περιστατικών που καλύπτουν όλο τα φάσμα της χειρουργικής γυναικολογίας, χειρουργικής μαστού και γυναικολογικής ογκολογίας.

Στο ιατρείο πραγματοποιούνται προληπτικοί γυναικολογικοί έλεγχοι, κολποσκοπήσεις, υπέρηχοι γυναικολογικών οργάνων, υπέρηχοι μαστών αλλά και βιοψίες υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση.